Słowniczek terminów lotniskowych

Check-in – stanowisko odprawy biletowo-bagażowa. Pracownik obsługujący stanowisko prosi pasażera o okazanie biletu na lot i sprawdza rezerwację. Jeśli odprawa dotyczy rejsu do krajów strefy Non Schengen – prosi także o paszport. Na stanowisku check-in  bagaże przeznaczone do przewozu w luku samolotu są rejestrowane w systemie komputerowym i oznaczane przywieszką z zakodowaną nazwą portu docelowego. Jeden odcinek przywieszki jest zwracany pasażerowi i stanowi dowód nadania bagażu. Bagaż jest również ważony. Jeśli jego waga przekracza limit określony przez linię lotniczą – pasażer musi uiścić opłatę dodatkową za tzw. nadbagaż. Na końcu pasażer otrzymuje kartę pokładową (boarding pass) uprawniającą do wejścia na pokład samolotu.

Self check-in – kioski odprawy samoobsługowej. Pasażerowie mogą samodzielnie dokonać w nich odprawy biletowej i wydrukować swoją kartę pokładową. Po takiej odprawie bagaż przeznaczony do przewozu w luku samolotu nadaje się w specjalnym stanowisku nazywanym „drop off” (na niektórych dużych lotniskach są już także maszyny do automatycznego nadawania bagażu). Korzystanie z self check-in’ów pozwala uniknąć czekania w kolejkach do stanowisk tradycyjnych i przyśpiesza proces odprawy. Niektóre linie lotnicze zachęcają pasażerów do samodzielnej odprawy poprzez pobieranie wysokiej opłaty za odprawę tradycyjną. Na Lotnisku Chopina odprawa w kioskach self check-in staje się coraz bardziej popularna i korzysta z niej już blisko 30 proc. wszystkich pasażerów.

Bagaż rejestrowany – duże i ciężkie części bagażu nadawane do przewozu w luku bagażowym samolotu w czasie odprawy biletowo-bagażowej. Pasażer zostawia je na stanowisku check-in, skąd (po zarejestrowaniu w systemie komputerowym i odpowiednim oznaczeniu kodem portu docelowego) są automatycznie transportowane do sortowni bagażu, a następnie do samolotu. Bagaż rejestrowany przewożony jest w luku bagażowym samolotu i pasażer przez całą podróż nie ma do niego bezpośredniego dostępu. W bagażu rejestrowanym nie wolno przewozić materiałów wybuchowych oraz substancji i urządzeń zapalających, których użycie mogłoby spowodować zagrożenie dla pasażerów lub samolotu.

Bagaż kabinowy (nazywany też pokładowym lub podręcznym) – niewielki bagaż z przedmiotami osobistymi, który pasażer może zabrać ze sobą na pokład samolotu. Linie lotnicze (przewoźnicy) najczęściej określają maksymalne wymiary takiego bagażu - musi się on zmieścić w skrzynce wzorcowej ustawionej przed stanowiskami odprawy lub w poczekalni odlotowej. Większość linii zastrzega także, że pasażer lecący klasą ekonomiczną może mieć ze sobą w samolocie tylko jedną sztukę bagażu.

W trosce o bezpieczeństwo pasażerów bagaż kabinowy jest poddawany kontroli przed wejściem do strefy zastrzeżonej, podczas której pracownik służby ochrony sprawdza czy nie znajdują się w nim przedmioty zakazane do przewozu na pokładzie samolotu. Zgodnie z przepisami zakazane jest przewożenie w bagażu kabinowym jakiejkolwiek broni, przedmiotów o ostrych końcach lub ostrych krawędziach, instrumentów tępych, materiałów wybuchowych i substancji łatwopalnych, substancji chemicznych i toksycznych oraz wszelkich innych przedmiotów, które mogłyby zagrażać bezpieczeństwu pasażerów na pokładzie samolotu.

Na teren strefy zastrzeżonej lotniska oraz na pokład samolotu nie wolno wnosić płynów, aerozoli i żelów w objętości powyżej 100 ml (wyjątek stanowią leki i pożywienie dla niemowląt oraz zakupione w sklepach wolnocłowych znajdujących się za przejściem kontroli bezpieczeństwa). Większe butelki są zatrzymywane przez służby ochrony w czasie kontroli bezpieczeństwa. Wszystkie pojemniki z płynami, aerozolami i żelami których objętość nie przekracza 100 ml muszą znajdować się w jednej zamykanej, przezroczystej plastikowej torbie o pojemności nieprzekraczającej 1 litra. Zawartość musi zmieścić się w niej swobodnie,  a torba musi być całkowicie zamknięta. Torbę tę należy wyjąć z bagażu kabinowego i prześwietlić jako osobną sztukę bagażu.

W bagażu kabinowym można przewozić płyny, aerozole i żele, które zostały zakupione w innym porcie lotniczym Unii Europejskiej lub w niektórych portach lotniczych USA, Kanady, Singapuru i Chorwacji pod warunkiem, że zostały one zapakowane w specjalną bezpieczną torbę oraz wyposażone w odpowiedni dowód zakupu w strefie operacyjnej danego portu lotniczego z ostatnich 36-godzin.

Nadbagaż – ciężar bagażu rejestrowanego i kabinowego, który przekracza limit określony przez linię lotniczą. Jeśli przewoźnik informuje, że pasażer w cenie biletu ma prawo przewieźć do 20 kg bagażu, a walizka waży np. 25 kg, to za 5 kg nadbagażu pasażer musi dodatkowo zapłacić. Jeśli nadbagaż jest bardzo wysoki, linia lotnicza może odmówić jego przewiezienia.

Karta pokładowa (boarding pass) – papierowy wydruk wielkości biletu lotniczego z odrywanym kuponem uprawniający do wejścia na pokład samolotu. Na karcie znajdują się m.in. informacje takie jak: imię i nazwisko pasażera, nazwa jego portu docelowego, numer gate’u  oraz godzina boardingu. Dzięki sprawdzeniu kart pokładowych przed gate’m obsługa samolotu zna dokładną liczbę pasażerów i dysponuje ich pełną listą. Linia lotnicza wie także czy na pokładzie samolotu są osoby, które po wylądowaniu będą przesiadać się na inny lot i może zorganizować dla nich opiekę na lotnisku (jeśli pasażer planuje podróż z przesiadką, na każdy odcinek lotu otrzymuje osobną kartę pokładową). Na karcie wydawanej przez tzw. przewoźników tradycyjnych znajduje się również numer miejsca w samolocie, które przeznaczone jest dla danego pasażera. Tanie linie lotnicze nie podają tych numerów, ponieważ zazwyczaj pozwalają pasażerom zajmować miejsca według kolejności wchodzenia na pokład.

Warto pamiętać również, że karta pokładowa upoważnia pasażera do dokonywania zakupów w sklepach wolnocłowych na lotnisku. Obsługa sklepów przy kasie żąda okazania karty i sprawdza cel podróży. Umożliwia to naliczenie odpowiednie stawki podatku akcyzowego, które różnią się w zależności od tego, czy pasażer podróżuje do kraju należącego do strefy Schengen, czy wylatuje poza tę strefę.

Boarding (boarding time) – przedział czasowy, w którym pasażerowie z ważnymi kartami pokładowymi mogą przechodzić z terminala do samolotu i zajmować miejsca na jego pokładzie. Informacja o boardingu wyświetlana jest na tablicach informacji lotniskowej FIDS.

FIDS (Flight Information Display System) – tablice systemu informacji lotniskowej, na których podawane są informacje dotyczące statusu wszystkich lotów. Na poziomie odlotów pasażerowie mogą się dowiedzieć z nich, w których stanowiskach chcek-in mogą dokonać odprawy bagażowo-biletowej, przez które wyjście (gate) będą wchodzić na pokład samolotu, czy lot odbędzie się zgodnie z planem, ewentualnie czy jest opóźniony lub odwołany. Na poziomie przylotów tablice informują pasażerów o numerze taśmociągu, z którego można odebrać bagaże, a w strefie ogólnodostępnej podają informacje o godzinie lądowania samolotu (ewentualnie o jego opóźnieniu lub odwołaniu) oraz o numerze wyjścia, którym wychodzić będą przylatujący pasażerowie.

Pirs – część terminala w której znajdują się poczekalnie odlotowe i wyjścia do samolotów (gate’y). Na Lotnisku Chopina mamy jeden długi pirs podzielony symbolicznie na trzy części: północną, centralną i południową. Łącznie tworzą one ciąg komunikacyjny o długości ponad 700 m. To jedna największych w Polsce zadaszonych przestrzeni publicznych.

Gate – wyjście z terminala do samolotu. Pasażerowie oczekujący w poczekalniach odlotowych przechodzą nim do rękawa - jeśli samolot stoi tuż przy terminalu, lub do autobusu, który dowozi ich do samolotu na stanowisku oddalonym. Mianem gate’u zwyczajowo określa się również poczekalnię zlokalizowaną w pobliżu danego wyjścia. Na Lotnisku Chopina, po zakończeniu rozbudowy terminala mamy obecnie 45 gate’ów. Warto zwrócić uwagę, że w komunikatach podawanych przez megafony obsługa lotniska nigdy nie używa słowa „gate” – zawsze mówimy „wyjście” (np. „Pasażerowie odlatujący do Kopenhagi proszeni są do wyjścia numer 25”).

Rękaw – kryty pomost, którym pasażerowie przechodzą z terminala do samolotu lub też w drugą stronę. Na Lotnisku Chopina mamy obecnie 23 rękawy, do których zadokować może równocześnie 21 samolotów. Warto wiedzieć, że „rękawem” nazywa się również wiatrowskaz, czyli prosty  przyrząd nawigacyjny przypominający flagę, ustawiony w pobliżu drogi startowej i wskazujący pilotom kierunek wiatru.

Hala odlotów – ogólnodostępna część terminala, w której znajdują się stanowiska check-in oraz self chcek-in a także kasy biletowe, biura linii lotniczych, sklepy, kawiarnie itp. To właśnie tutaj pasażerowie żegnają się z osobami odprowadzającymi przed wejściem do strefy zastrzeżonej. Przed halą odlotów znajdują się przystanki autobusów komunikacji miejskiej oraz wydzielony pas jezdni, na którym mogą się zatrzymywać samochody osobowe przywożące pasażerów na lotnisko. Postój na tym pasie dozwolony jest maksymalnie do 5 min – na dłużej samochody zostawiać można na parkingach znajdujących się w bezpośrednim sąsiedztwie terminala.

Hala przylotów – ogólnodostępna część terminala, w której pasażerowie spotykają się z osobami witającymi ich na lotnisku. To tu oglądać możemy wzruszające sceny rodzinnych powitań, tu na biznesmenów czekają ich kierowcy, a na sportowców – kibice. W hali przylotów znajduje się punkt warszawskiej informacji turystycznej, kwiaciarnia, sklepy i kawiarnia. Jest także punkt informacyjny korporacji taksówkowych współpracujących z lotniskiem (osoby z identyfikatorami „taxi” zaczepiające pasażerów na hali przylotów nie współpracują z lotniskiem i nie posiadają jego autoryzacji do wykonywania tego typu usług). Z hali przylotów wychodzi się bezpośrednio na ulicę przy której zlokalizowane są postoje taksówek i przystanki autobusowe.

Lot czarterowy (charter) – rejs samolotu, który nie odbywa się według ustalonego z wyprzedzeniem rozkładu lotów, ale jest realizowany ad hoc – na zamówienie. Najczęściej loty czarterowe organizowane są na zlecenie biur podróży, które wykupują wszystkie miejsca w samolocie, a potem sprzedają je turystom wraz z pobytem w atrakcyjnym miejscu za granicą. Pasażerowie lotów czarterowych podlegają wszystkim procedurom obowiązującym na lotnisku tak samo, jak pasażerowie lotów rozkładowych.

Kontrola bezpieczeństwa – zestaw środków technicznych i procedur stosowanych w celu identyfikacji i wykrywania przedmiotów zabronionych do wnoszenia do strefy zastrzeżonej lotniska oraz na pokłady samolotów. Kontroli tej poddawani są wszyscy pasażerowie oraz ich bagaże, a także personel lotniska. Pasażerowie poddawani są przede wszystkim kontroli z wykorzystaniem bramki magnetycznej do wykrywania metalu oraz kontroli manualnej (ręcznej), która umożliwia wykrycie przedmiotów niemetalowych. Bagaże kabinowe poddawane są kontroli przy użyciu urządzeń prześwietlających (popularnie, choć błędnie nazywanych heimanami - nazwa ta pochodzi od największego producenta tego typu sprzętu).

W przypadku jakichkolwiek wątpliwości co do zawartości bagażu pracownik służby ochrony obsługujący urządzenie poprosi pasażera o jego otwarcie i wykona kontrolę manualną bagażu. Niektóre osoby mogą być dodatkowo poddane kontroli przy użyciu stacjonarnego lub przenośnego urządzenia do wykrywania śladowych ilości materiałów wybuchowych - na Lotnisku Chopina w Warszawie jest kilka takich urządzeń. Ich działanie opiera się na skierowaniu silnego podmuchu powietrza na kontrolowanego pasażera, co może zaskakiwać, ale nie jest nieprzyjemne i całkowicie nieszkodliwe dla zdrowia.

Aby sprawnie przejść kontrolę bezpieczeństwa należy się do niej wcześniej dobrze przygotować. Przed urządzeniami prześwietlającymi trzeba wyjąć i umieścić w specjalnych pojemnikach wszystkie posiadane przy sobie przedmioty, np.: klucze, monety, telefony komórkowe, zegarki, paski do spodni z metalowymi klamrami, a także odzież zewnętrzną, w tym płaszcze, kurtki, żakiety, marynarki, a czasem również buty. W trakcie podchodzenia do kontroli należy wyjąć z bagażu podręcznego torebkę z umieszczonymi wewnątrz opakowaniami zawierającymi substancje płynne i umieścić ją w pojemniku wraz z innymi przedmiotami. Na taśmociągu urządzenia rentgenowskiego należy umieścić oddzielnie urządzenia elektroniczne np. laptop, aparat fotograficzny etc. Pasażer ma obowiązek bezwzględnie podporządkować się wszelkim poleceniom pracownika służby ochrony. Osoba, która nie podda się kontroli bezpieczeństwa albo odmówi usunięcia z bagażu kabinowego przedmiotu zabronionego, nie zostanie wpuszczona do strefy zastrzeżonej lotniska, co jest równoznaczne z niemożnością odbycia planowanej podróży samolotem.

Salon Executive Lounge – poczekalnia dla pasażerów klasy „biznes”. Na Lotnisku Chopina mamy cztery takie poczekalnie. Trzy znajdują się w strefie Schengen: Ballada, Preludium oraz LOT Business Lounge Polonez, a w strefie Non Schengen czwarta - Bolero. Salon „LOT Business Lounge Polonez” przeznaczony jest dla pasażerów PLL LOT S.A. oraz również pozostałych członków sojuszu Star Alliance, natomiast pozostałe salony executive lounge dostępne są dla pasażerów innych linii lotniczych, które podpisały z Lotniskiem Chopina odpowiednie umowy. Bezpłatny wstęp do salonów mają pasażerowie podróżujący klasą Biznes, a także posiadacze określonych kart członkowskich wydawanych przez programy lojalnościowe przewoźników lotniczych. Pasażerowie bez w/w uprawnień wylatujący z Lotniska Chopina, mogą skorzystać z salonów Ballada, Bolero i Preludium odpłatnie (opłata pobierana jest w recepcji salonu).

Na pasażerów korzystających z salonów Executive Lounge czekają zimne i ciepłe napoje, alkohole, catering oraz słodycze. W salonach oferowane są codziennie dostawy aktualnej prasy (w salonie Polonez prasę światową można przeglądać na iPadach). W ofercie salonów jest także bezpłatny dostęp do Internetu, zarówno poprzez bezprzewodową sieć Wi-Fi, jak i stacjonarne stanowiska internetowe.

Salon VIP – poczekalnia pierwszej klasy przeznaczona dla najważniejszych pasażerów podróżujących z Lotniska Chopina. Korzystają z niej m.in. Prezydent Rzeczpospolitej Polskiej, Prezes Rady Ministrów oraz marszałkowie Sejmu i Senatu. Zdarza się, że korzystają z niej również przylatujące do Polski światowe gwiazdy filmu czy muzyki.