Fabryka Porcelitu,

Tułowice odzyskały pałac

Pierwsza wzmianka o miejscowości pochodzi z 1447 r. i mówi o istnieniu w Tułowicach parafii św. Rocha. Nazwa Tułowice pochodzi od imienia Tilo, niestety nie zachowały się żadne dane na jego temat. Jednym z nielicznych śladów po dawnych panach jest zachowana przy murze kościoła parafialnego płyta nagrobna Heinricha von Dreske  zmarłego w 1598r.

Dobra tułowickie mają skomplikowaną historię rodową. W były własnością górnośląskiej rodziny von Bischofsheimów, którzy posiadali jeszcze kilka sąsiednich majątków. W XVI wieku wieś przeszła w ręce Mikołaja Dobischowskiego, potem przejął je Jan Pange z Sadów koło Niemodlina. W 1604 Polixena von Puckler kupiła Tułowice za 16.250 talarów. Dalej władali tu Praschmowie, by w 1835 oddać majątek Ernestowi von Frankenberg - Ludwigsdorf. Kolejny członek rodziny Ludwigsdorfów zlecił przebudowę pałacu. Majątek tułowicki w latach 30. XX wieku został odebrany von Frakenbergowi za to, że pozostawał w opozycji do reżimu hitlerowskiego. Ostatni dziedzic Konrad von Fankenberg zmarł bezpotomnie śmiercią samobójczą podczas ucieczki do Szwajcarii.

Pałac przebudowany w 1879r. przez hrabiego Fryderyka Frankenberg - Ludwigsdorf według projektu wrocławskiego architekta Carla Ludeckego.  Posiadłoś charakteryzuje się bogatym wystrojem architektonicznym, zbudowana jest na planie litery U z wieżą bramną na środku głównego skrzydła. Pałac otoczony jest zabytkowym parkiem (wpisanym do Rejestru Zabytków Dóbr Kultury), a w nim
m. in. cypryśnik błotny liczący 160 lat.  W pobliżu dawny młyn wodny, czworak, stajnia, bażanciarnia, cmentarz dla psów. Obecnie na terenie pałacu znajduje się internat dla Zespołu Szkół.

W XVIII wieku w Tułowicach panował ród von Praschma. Hrabia Johann Nepomuk I Praschma, żeniąc się z Marią Anną Zierotin stał się właścicielem Niemodlina oraz Tułowic. To on rozwinął tułowicki przemysł: huty żelaza, młyny, cegielnie. W roku 1813 w przyzamkowych stajniach założył pierwszą wytwórnię tułowickiego fajansu.  W roku 1842 hrabia Ernst von Franckenberg- Ludwigsdorf zainicjował tu produkcję delikatnego czarnego fajansu. Słynna na całym świecie manufaktura porcelany tułowickiej to późniejsze dzieło rodu Schlegelmilchów z Turyngii, którzy kupili zakład od Franckenberga w roku 1889. Słynna na całym świecie fabryka Schlegelmilcha, produkowała do 23 stycznia 1945 roku, dziś cenione wśród kolekcjonerów. Po wojnie zakład działał jako Fabryka Porcelitu „Tułowice”.

***

Renowację pałacu w Tułowicach (i zamku w Prószkowie) zakończono w 2011. Projekt był współfinansowany przez Unię Europejską ze Środków Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego w ramach RPO Województwa Opolskiego na lata 2007 – 2013, pod nazwą:  "Remont i prace konserwacyjne Zespołu Pałacowego, w tym wykonanie prac odtworzeniowych malarstwa ściennego w Domu Pomocy Społecznej w Prószkowie oraz remont dachu w Zespole Pałacowym w Tułowicach w Zespole Szkół w Tułowicach"
W zespole pałacowym w Prószkowie poddano restauracji: zachowane partie malowideł ściennych - sgrafitta o tematyce figuralnej, kamieniarkę okienną i kamienne elementy systemu odpływowego do fosy, dekorację sztukatorską, odlewy gipsowe, sklepienie i ściany w sali rycerskiej, kamienny portal,  kaplicę, a w niej sztukaterię na sklepieniach, obrazy, rzeźby, złocenia, elewacja całego budynku i iluminacja obiektu.
W zespole pałacowym w Tułowicach w ramach projektu przeprowadzono całkowity remont więźby dachowej i wymianę połaci dachowych w budynku pałacowym, ocieplenie dachu, demontaż i wymianę okien lukarn dachowych, wymiana drzwi do wieży i odtworzenie historycznych schodów w wieży, odtworzenie instalacji odgromowej oraz izolacji przeciwilgociowej i parochronnej

źródło Powiat Opolski