Dlaczego musisz odwiedzić zamek w Malborku? Oto 5 doskonałych pretekstów

To nie jeden zamek, a trzy zamki. Może nie trzy zamki, ale trzy części: Zamek Wysoki, Zamek Średni i Przedzamcze. Twierdza powstawała w etapach. Rozpoczęcie budowy nastąpiło w 1278 roku (niektóre źródła podają rok 1274), powstał wtedy Zamek Wysoki. Intensyfikacja prac budowlanych nastąpiła po przeniesieniu stolicy państwa krzyżackiego do Malborka w 1309 roku. Wielka przebudowa trwała blisko 40 lat. Pojawiły się między innymi fosy i mury obronne, kościół pod wezwaniem NMP i kaplica św. Anny, w której chowano wielkich mistrzów. Zamek stawał się potężną twierdzą i centrum administracyjnym, politycznym, gospodarczym i kulturowym państwa krzyżackiego. Przez prawie 150 lat był siedzibą władz zakonu krzyżackiego i wielkiego mistrza.

 

Na zamku w Malborku oglądać można największy na świecie obraz przedstawiający końcową fazę bitwy pod Grunwaldem. Autorami płótna są Zygmunt Rozwadowski i Tadeusz Popiel, uczniowie Jana Matejki. Obraz ma wymiary 4,26 na 9,87 m fot. travelerdeluxe

 

Sam budowla to ogromny zbiór ciekawostek. Do budowy zamku użyto cegły, kamienia i drewna. Cegły produkowano w pobliskich cegielniach. W sumie zamek zbudowano z ok. 30 miliona ręcznie formowanych i wypalanych cegieł. Jest to ogromna liczba, która daje wyobrażenie o skali wykorzystanych materiałów.

 

Cały kompleks zamkowy zajmuje powierzchnię około 21 hektarów, z czego zabudowania stanowią około 5,5 hektara. Różnicę widzimy porównując go z innymi ceglanymi zamkami w Europie - Wawel w Krakowie ma około 6 hektarów.

 

Prace budowlane wykonywali rycerze, mieszczanie i okoliczni chłopi, choć budowę nadzorowali mistrzowie budowlani z różnych krajów Europy. Specjaliści i architekci wykorzystywali zaawansowane techniki budowlane. Wiele rozwiązań konstrukcyjnych pozwoliło na stworzenie potężnej twierdzy, która przez wieki skutecznie opierała się atakom.

 

Kiedy Krzyżacy opuścili zamek, wiele konfliktów, zaniedbań i wojen, wpływało na jego zniszczenia. Szacuje się, że około 80% zabudowy zostało uszkodzonych lub zniszczonych w schyłkowym okresie II wojny światowej. Długotrwała i kosztowna renowacja trwa praktycznie do dziś.

 

 

Twierdza, jaką zbudowali Krzyżacy była praktycznie nie do zdobycia, choć wielokrotnie próbowano ją przejąć. Pierwsze oblężenie zamku miało miejsce w 1410 roku po bitwie pod Grunwaldem. Wojska polskie przez ponad dwa miesiące. Ostatecznie musiały ustąpić.

 

Kolejną próbę zdobycia zamku podjęto w 1454 roku, w pierwszym etapie wojny trzynastoletniej (1454-1466) pomiędzy Polską a Zakonem Krzyżackim. Oblężenie trwało 6 miesięcy, jednak zamek pozostał niezdobyty, a wojsko polskie musiało odstąpić od zdobywania zamku.

 

7 czerwca 1457 roku to data, która na zawsze zapisała się w historii Polski i Malborka. Tego dnia król Kazimierz Jagiellończyk wraz ze swym dworem i wojskiem uroczyście wjechał na Zamek w Malborku, kończąc tym samym wojnę trzynastoletnią (1454-1466) i rozpoczynając nowy rozdział w dziejach tego imponującego zabytku. Zamek nie został zdobyty, ale wykupiony od najemników, którzy za obronę twierdzy nie mogli doczekać się od Krzyżaków zapłaty.

 

W Malborku, każdego roku w trzeci weekend lipca, odbywa się rekonstrukcja historycznego wydarzenia z 1410 roku. Ta cykliczna, imponująca impreza plenerowa, zaliczana jest do najsłynniejszych festiwali kultury średniowiecznej w Europie. Warto przyjechać w tym czasie do Malborka, by zobaczyć rekonstrukcję historycznych bitew, pokazy rycerskie, turnieje łucznicze, koncerty muzyki średniowiecznej, jarmarki rzemiosł dawnych i wiele innych atrakcji. To to niezapomniane przeżycie dla wszystkich miłośników historii, rycerstwa i średniowiecza.

 

Malborską perłę podziwiać warto z różnych perspektyw. Widok na zamek z perspektywy rzeki Nogat, daje wyjątkową szansę spojrzenia na cały imponujący kompleks zamkowy, w tym Zamek Wysoki, Średni i Przedzamcze. To też szansa na przyjrzenie się mostom nad Nogatem, wykorzystywanej przez spacerowiczów i rowerzystów promenadzie i malowniczej okolicy ubogaconej naturą. Rejs statkiem po rzece jest świetną okazją na spokojny wypoczynek, pomysłem na rodzinne spędzenie czasu, ale też zrobienie niezapomnianych zdjęć. Czas trwania rejsu wynosi zazwyczaj około 30-45 minut, a ceny biletów wahają się od 20 do 30 zł.

 

Przez ponad 600 lat Madonna była symbolem zamku i miasta, symbolem potęgi i bogactwa zakonu krzyżackiego, ale też ważnym ośrodkiem kultu religijnego - funkcjonuje wiele legend i opowieści związanych z figurą Madonny, m.in. o jej cudownych właściwościach uzdrawiania. Stała się też imponującym zabytkiem sztuki gotyckiej. Dziś figura znajdująca się w niszy na fasadzie kościoła Najświętszej Maryi Panny na zamku, jest jedną z głównych atrakcji turystycznych zamku.

 

Wszystko zaczęło się w 1340 roku, gdy na jednej ze ścianie zewnętrznych zamku umieszczono imponujących rozmiarów figurę Madonny z Dzieciątkiem. Największy średniowieczny posąg maryjny w Europie mierzył ponad 8 metrów i ważył około 15 ton. To sprawiło, że nazywano ją "Kolosem z Malborka". Posąg pokryty został mozaiką złożoną z około 300 000 szklanych tessarów wykonaną przez mistrzów z Wenecji, a jego złocone elementy wykonane w Gdańsku.

 

Zniszczona w 1945 roku podczas działań wojennych, swój blask zaczęła odzyskiwać dopiero w latach 2007-2016, kiedy odrestaurowano ją z wykorzystaniem około 60 proc. oryginalnych fragmentów. W 2017 roku figurę wpisano na Listę Światowego Dziedzictwa UNESCO, jako część kompleksu zamkowego.

 

Od 8 grudnia 2023 roku Najświętsza Maria Panna jest patronką Malborka. Tego dnia, podczas uroczystej sesji Rady Miasta Malborka, potwierdzono watykański dekret z dnia 5 lipca 2023 roku.